Alle feiten rondom schrikkeljaar
Het ontstaan van schrikkeldag
Onze registratie van tijd, dagen en maanden vindt zijn oorsprong in de stand van de sterren, de maan en de seizoenen zoals ze zich voordoen (zomer, winter etc.). Dit komt doordat de aarde om de zon draait en daarbij ook nog eens om haar eigen as draait. De aarde draait in totaal 366,26 keer om haar eigen as, in één rotatie rond de zon. Deze tijdsduur wordt ook wel het siderische jaar genoemd. Het aantal zonnedagen echter, dat zijn er maar 365,26. Dit komt doordat de rotatie om de zon en om de eigen as in dezelfde richting verlopen.
Onze kalender is dus gebaseerd op het aantal zonnedagen die we kennen. Het draaien van de aarde en daarmee de seizoenen, zijn natuurlijke fenomenen en die houden zich niet aan door de mens bedachte eenheden zoals dagen en uren van 60 minuten. Daarom wijkt onze kalender elke dag een heel klein beetje af van de seizoenen, elk jaar verliezen we circa 6 uur. Na 100 jaar zou onze kalender ongeveer 24 dagen afwijken van onze seizoenen. Als er geen correctie zou plaatsvinden, één keer in de zoveel tijd, zouden de seizoenen op andere momenten in onze kalender vallen. Januari zou uiteindelijk zelfs een zomermaand worden.
In de tijd van de Romeinen telde het kalenderjaar 355 dagen. De correctie hebben ze in een keer opgelost door één maand aan de kalender toe te voegen. Julius Caesar koos voor een meer permanente en praktische oplossing en heeft de Juliaanse kalender ingevoerd waarbij de maand februari de laatste maand van het jaar was. Elke vier jaar werd er een dag toegevoegd als het betreffende jaar deelbaar was door 4.
Wachttijd tot schrikkeldag 2028
Dag(en)
:
Uur(s)
:
Minute(s)
:
Second(s)
Heb jij wat te melden?
Heb jij wat leuks te melden over schrikkeldag? Stuur het hier in:
Wanneer schrikkeljaar?
Een handig ezelsbruggetje om te kunnen onthouden wanneer een jaar schrikkeljaar is, is wanneer het jaar deelbaar door 4 is.
Zo zijn 2022 en 2023 geen schrikkeljaar, maar 2024 weer wel. Immers: 2024 / 4 = 506. Schrikkeldag valt in 2024 op een donderdag.
Correctie eeuwwisseling
Dan denk je dat één keer in de vier jaar een dag toevoegen voldoende is. Maar helaas is dat net weer een beetje teveel van het goede. In een eeuw zijn er 25 schrikkeljaren en dus schrikkeldagen toegevoegd aan onze kalender. Dit is echter weer teveel en zou de kalender op termijn teveel laten afwijken van de seizoenen. Daarom zijn de eeuwwisselingen, die gewoon deelbaar door 4 zijn, toch geen schrikkeljaren.
Maar dan zijn we er nog niet. Over een periode van meerdere eeuwen, waarbij de eeuwwisselingen geen schrikkeljaren zijn, komen we net weer wat te kort. En dus is er weer een correctie nodig. Deze vindt plaats tijdens een eeuwwisseling die deelbaar is door 400. Het jaar 1900 was dus geen schrikkeljaar, 2000 weer wel. Dit is in 1582 door Paus Gregory XIII ingevoerd in onze kalender en is nu bekend als de Gregoriaanse kalender die tot op heden in bijna alle landen toegepast wordt.
In de video hieronder (Engels) wordt alles nog uitgebreid uitgelegd.
Schrikkelseconde
Sinds de ingebruikname van de atoomklok is het bijhouden van de tijd veel nauwkeuriger geworden. Daaruit bleek dat de tijd, gerelateerd aan de rotatie van de aarde, uiteindelijk een kleine afwijking te zien gaf ten opzichte van de atoomklok. Dit door onregelmatigheden in de rotatie van de aarde.
Om dit te corrigeren is de schrikkelseconde ingevoerd, de eerste keer vond plaats in 1972. De laatste was op 30 juni 2015. Als de klok op 23:59:59 staat, dan verspringt deze niet naar 0:00:00 maar eerst naar 23:59:60 en dan pas naar 0:00:00 uur. Vanaf de invoering van de schrikkelseconde zijn er in totaal 26 toegevoegd.
Schrikkeljaar hoofdstad
Een stadje in Texas, Anthony, heeft zichzelf uitgeroepen tot Schrikkeljaar Hoofdstad. Elk schrikkeljaar geven zij een groot feest voor alle schrikkeljarigen die kunnen en willen komen. Je moet je wel kunnen legitimeren (en een reisje naar Amerika kunnen betalen).
Praat mee
Meld je aan voor de Facebookgroep voor schrikkeljarigen (besloten groep).
Geboren op schrikkeldag
Als je geboren bent op schrikkeldag, word je ook wel een ‘schrikkelkind’ genoemd. De verjaardag wordt dan veelal op 28 februari of op 1 maart gevierd. Juridisch gezien, is een schrikkelkind pas een jaar ouder op 1 maart.
Lees hier meer
Bekende schrikkelkinderen
- 1468: Paus Paulus III
- 1692: John Byrom (Engelse poëet en docent)
- 1940: Sonja Barend
- 1972: Pedro Sánchez, minister-president Spanje
- 1976: Jeffrey Atkins, Rapper, beter bekend als Ja Rule
Statistieken
- in 2008 zijn er 481 schrikkelkinderen geboren in Nederland;
- wereldwijd zijn er ongeveer 4 miljoen mensen die op schrikkeldag geboren zijn;
- In 2012 waren er in totaal 10.613 mensen in Nederland jarig op schrikkeldag;
- Volgens de wet van gemiddelden is de kans dat je geboren wordt op 29 februari 1 op 1.461
- Volgens het Guiness World Records is er slechts één familie waar in 3 generaties schrikkelkinderen geboren zijn. Het gaat om het Ierse gezien Keoghs (later verhuisd naar Engeland). De oudste is in 1940 geboren, de zoon in 1964 en de jongste in 1996. De kans dat dit kon gebeuren is ongelooflijk klein.
Tradities schrikkeldag
In heel veel culturen mag op schrikkeldag de vrouw de man ten huwelijk vragen. In sommige landen staat er zelfs een soort van ‘boete’ op als de man weigert: in Denemarken moet de man een vrouw 12 paar handschoenen geven als hij weigert. Hiermee kan ze dan haar handen bedekken zodat niet gezien kan worden of ze wel of geen trouwring draagt. Niet geverifieerd, maar het schijnt dat Queen Margaret van Schotland heeft ingevoerd dat vrouwen de man mogen vragen op 29 februari.
In Griekenland is het juist anders: daar zou trouwen in een schrikkeljaar ongeluk brengen.
Naast de tradities zijn er ook verschillende spreuken en spreekwoorden rondom schrikkeldag. In Schotland wordt schrikkeljaar gezien als een ongeluksjaar voor boeren. Het gezegde gaat: ‘Leap year was ne’er a good sheep year’. In Italië hebben ze het spreekwoord: ‘anno bisesto, anno funesto’ (schrikkeljaar = noodlottig jaar), de Italianen geloven dit omdat ze van mening zijn dat vrouwen in een schrikkeljaar zich grillig gedragen
Overige feiten en weetjes
- Superman is geboren op 29 februari
- 29 februari ook bekend staat als ‘Rare Disease Day‘
- de kikker het symbool is dat (in de Engelstalige wereld) geassocieerd wordt met schrikkeldag. De Australische boomkikker (Litoria Nasuta) kan wel tot 2 meter ver springen, dat is ongeveer 35x zijn lichaamslengte